Một biến thể đặc biệt của so sánh cặp là để tương phản các nhóm từ cùng một quốc gia hoặc khu vực, nhưng với đặc điểm ngôn ngữ khác nhau liên quan đến hệ quy chiếu. Điều này có thể được coi như một thử nghiệm hạn chế hơn của các giả thuyết định mệnh ngôn ngữ, vì cả hai nhóm sống, nói, trong tình trạng cùng một quốc gia và chia sẻ nhiều khía cạnh của môi trường sinh thái và truyền thống văn hóa, nhưng có sự khác biệt trong các tính năng ngôn ngữ quan trọng trong câu hỏi (ước truyền thông cho một trong hai tuyệt đối hay tương đối hệ thống bằng ngôn ngữ phối hợp). Trường hợp như vậy có thể giúp chúng tôi tự tin hơn rằng ngôn ngữ là yếu tố mang tính quyết định quan trọng trong xu hướng mã hóa không lời khác nhau.
Tôi đã đề cập đến một số trường hợp như trên. Ví dụ, ba trong nhóm của chúng tôi nói ngôn ngữ của người Maya - Tzeltal, Mopan và Yucatec.
đang được dịch, vui lòng đợi..